Kiedy słyszymy słowo „burak”, od razu przed oczami mamy barszcz wigilijny, zasmażane buraczki obok kotleta schabowego, albo ćwikłę. A buraki w kuchni można wykorzystać na o wiele więcej ciekawych sposobów: sok z buraka, pasty kanapkowe, surówki, buraczane kotlety, zupy krem, a nawet ciasta i inne słodkie przysmaki. I to tylko początek listy. Poniżej podajemy kilka propozycji na pyszne potrawy z burakiem w roli głównej.
Carpaccio z buraków
Składniki na 2 porcje
- 2 pieczone lub gotowane buraki
- garść rukoli
- 50 g płatków parmezanu
- 1/3 szklanki orzechów włoskich posiekanych i podprażonych na suchej patelni
sos
- 3 łyżki oliwy z oliwek (lub np. oleju lnianego)
- 1 łyżka miodu
- 1 łyżka soku z cytryny
- 1/2 łyżeczki musztardy
- sól, pieprz
Przygotowanie
- Na talerzach ułożyć rukolę. Gotowe buraki ostudzić, obrać i pokroić w cienkie plasterki, a następnie rozłożyć je na rukoli.
- Posypać płatkami parmezanu i uprażonymi orzechami.
- Składniki sosu umieścić w słoiczku lub miseczce i dokładnie wymieszać, a następnie polać po Carpaccio.
Pasta z pieczonych buraków i fasoli
Składniki:
- 1,5 szklanki ugotowanej fasoli lub fasoli z puszki
- 1 burak
- 1 – 2 łyżki chrzanu
- 0,5 – 1 łyżeczka soku z cytryny
- 3 łyżki dobrego oleju
- sól i świeżo mielony czarny pieprz
Przygotowanie:
- Piekarnik nagrzać do 200 stopni. Buraka dokładnie umyć, owinąć w folię aluminiową i piec przez około 45 – 60 minut. (Można od razu upiec więcej buraków i wykorzystać je np. na zupę krem – szkoda rozgrzewać piekarnik dla jednego buraka)
- Gotowego buraka rozwinąć, przestudzić, obrać, a następnie zmiksować w blenderze z resztą składników na gładką pastę. Doprawić do smaku solą i pieprzem. Wykorzystać do smarowania pieczywa lub jako dodatek np. do mięs.
Surówka z buraków, marchewki i jabłka
Składniki:
- 1 surowy burak
- 1 kruche jabłko
- 1 marchewka
- 1 łyżka gęstej śmietany, jogurtu naturalnego lub skyra
- Sok z połowy cytryny
- 1 łyżka miodu (opcjonalnie)
Przygotowanie:
- Buraka, marchewkę i obrane jabłko zetrzeć na grubych oczkach tarki.
- Dodać sok z cytryny, śmietanę i opcjonalnie miód do smaku – wszystko wymieszać
Sos buraczany do mięs
Składniki:
- 1 pieczony burak (lub 2 mniejsze)
- 1 kiszony ogórek
- 1 szklanka majonezu
- 1 mała cebula
- 1 łyżeczka kaparów
- Kilka marynowanych pieczarek
- Sól, pieprz, sok z cytryny
Przygotowanie:
- Pół upieczonego i obranego buraka blendujemy na gładką masę i łączymy z majonezem.
- Drugą połówkę buraka, ogórka, cebulkę, pieczarki i kapary kroimy w drobniutką kostkę.
- Wszystko łączymy i doprawiamy do smaku solą, pieprzem i sokiem z cytryny.
- Schładzamy w lodówce.
Burak nie tylko w purpurze
Inna sprawa – kiedy słyszymy słowo „burak”, mamy przed oczami jego intensywnie fioletową wersję, czyli buraka ćwikłowego. A zapominamy o równie ważnej odmianie, jaką jest burak cukrowy.
Buraki cukrowe
Burak cukrowy razem z burakiem ćwikłowym, pastewnym i boćwiną są odmianami uprawnymi buraka zwyczajnego. Wykorzystywany jest on przede wszystkim do produkcji cukru spożywczego oraz paszy dla zwierząt. Buraki cukrowe są źródłem licznych składników odżywczych, między innymi: białka, błonnika pokarmowego, składników mineralnych (fosforu, potasu, magnezu, sodu i wapnia), a przede wszystkim sacharozy (dwucukru składającego się z glukozy i fruktozy) stanowiącej 17 – 20% masy bulwy.
Po raz pierwszy cukier z buraków został wyprodukowany w połowie XVIII wieku przez niemieckiego chemika Andreasa Sigismunda Marggrafa. Pierwszą fabrykę przetwarzającą buraki cukrowe wybudowano na Dolnym Śląsku w 1799 r., a produkcja ruszyła już na początki XIX wieku. W podobnym czasie zaczęto produkować cukier z buraków również w Rosji i Francji, a wsparcie Napoleona przyczyniło się do możliwości uniezależnienia się Europy od sprowadzanego np. z Indii cukru trzcinowego. Obecnie Polska znajduje się w pierwszej dziesiątce największych producentów buraka cukrowego na świecie. Jego uprawy zlokalizowane są na Kujawach, na Żuławach Wiślanych, na Wyżynie Lubelskiej oraz w Wielkopolsce.
Ciekawostki
Na zakończenie przytoczmy jeszcze kilka ciekawych faktów o burakach, o których mogliście nie mieć pojęcia:
- Buraki mają mało kalorii bo jedynie 38 kcal w 100 g ale mają dość wysoki indeks glikemiczny IG=64.
- Buraki są bogate w żelazo i pomagają w lepszym przyswajaniu żelaza przez organizm.
- Buraki zawierają sporo błonnika pokarmowego, który pozytywnie wpływa na perystaltykę jelit.
- Obecność w burakach flawonoidów chroni organizm przed bakteriami i wirusami.
- Zawierają kwas foliowy dlatego są zalecane dla kobiet w ciąży.
- Buraki ćwikłowe pozytywnie wpływają na florę bakteryjną jelit.
- Kształt korzenia buraka jest cechą odmianową – może być wydłużony, kulisty a także płaskokulisty
- Liście buraka mogą być walne lub trójkątne w kolorze jasnozielonym lub brązowo –fioletowo – czerwonym.
- Polska jest największym producentem buraków ćwikłowych w Unii Europejskiej
- Młode liście buraków zawierają więcej białka i soli mineralnych niż korzenie.
NASZE SOKI BURACZANE >>